HEB JIJ ALS EERSTE BULLSHIT-BINGO? Als je veel vaktaal gebruikt, maak je grote kans! Want bij dit spel zijn de bingocijfers vervangen door vaktermen. Denk aan een advocaat die de term penitentiaire inrichting gebruikt als hij gevangenis bedoelt. Of een arts die jouw beenbreuk een fractuur noemt. Vaktaal gebruiken is vaak handig, maar soms ook onverstandig. Hoe zit dat?
Bullshit of niet?
Dat hangt helemaal af van je doelgroep. Jargon, zoals we vaktaal noemen, is er niet voor niets. Je kunt met weinig woorden duidelijk maken wat je bedoelt. Hartstikke handig als je een tekst schrijft voor collega’s die dezelfde taal spreken. Lekker doen dus in dat geval. Maar is je tekst niet bedoeld voor vakidioten, dan maakt jargon je verhaal onnodig ingewikkeld. Dus schrijf je voor een breed publiek? Gebruik dan begrijpelijke taal en vermijd vaktaal zoveel mogelijk!
Wat is het voordeel van vaktaal vermijden?
Het voordeel is dat iedereen jouw boodschap snapt en weet wat hij moet doen. Denk aan patiënten die de bijsluiter snappen en daardoor hun medicijnen goed innemen. Of aan klanten die op tijd hun cijfers aanleveren, zodat jij voor de deadline een kloppende jaarrekening kunt opmaken. En wat dacht je van kiezers die jouw partijprogramma snappen waardoor ze op je stemmen? Om al dit soort redenen is het belangrijk dat jouw verhaal goed te begrijpen is.
Hoe vermijd je vaktaal?
Je wil dat een brede doelgroep je snapt. Dat betekent: geen jargon. Gelukkig kun je dat eenvoudig vermijden. Je kunt 2 dingen doen:
- Vervang de vakterm door een toegankelijk woord
Bedenk allereerst welke woorden vakspecifiek zijn. En ga vervolgens na of er een algemeen bekend woord is dat hetzelfde betekent. Als politicus ben je misschien geneigd om over het ‘electoraat’ te schrijven. Het woord ‘kiezers’ is dan een goed alternatief. Tip: googel op synoniemen. - Leg de vakterm uit
Soms is er geen goed alternatief. Leg in dat geval de vakterm uit op het moment dat je hem voor de eerste keer gebruikt in je tekst. Een voorbeeld is de juridische term terbeschikkingstelling. Er is geen alternatief woord. Met een uitleg help je de lezer: een maatregel van de rechter waarbij de verdachte moet worden behandeld in een inrichting.
Pas op voor de vaktaal-valkuil!
Als expert heb je vaak niet eens meer door dat je jargon gebruikt. De woorden zijn voor jou zo gewoon dat je niet beseft dat ze voor andere mensen abracadabra zijn. Wil je zeker weten dat de lezer jouw tekst snapt en begrijpt wat hij moet doen? Leg jouw tekst dan eerst voor aan je partner, je buurman of je moeder. Als ze geen bingo roepen, weet jij dat je goed zit!
Geen tijd om hiervoor te gaan zitten of blijf je het lastig vinden? Wij kijken graag met je mee. Bel of mail ons, dan maken we een afspraak. Samen zorgen we voor een helder en goed verhaal.
De Schrijfstudio | 06 14 36 33 39 | 06 42 68 59 86 | info@deschrijfstudio.nl
