Spreektaal als je schrijft

MAKKELIJKER GEZEGD DAN GESCHREVEN. Dat was vroeger zeker zo, toen je nog sprak in spreektaal en schreef in schrijftaal. Tegenwoordig gebruik je spreektaal ook als je schrijft. Klinkt tegenstrijdig misschien, maar het zorgt voor een helder en prettig leesbaar verhaal. En dat heeft veel voordelen. Hoe dat precies zit, leggen we uit. In spreektaal natuurlijk.

Spreektaal en schrijftaal

Spreektaal is niet hetzelfde als opschrijven wat je in een gesprek zegt. Dat zou soms rare teksten opleveren. Maar de informele manier waarop je praat is wel het uitgangspunt bij schrijven in spreektaal. Daar waar schrijftaal juist formeel is. Zie het verschil:

Schrijftaal
Op 10 april jongstleden bereikte ons uw schrijven met het verzoek om voor een uitkering in aanmerking te mogen komen. Middels deze brief wordt u op de hoogte gesteld omtrent ons besluit.

Spreektaal
Op 10 april heeft u een uitkering aangevraagd. In deze brief leest u ons besluit.

Welke zin het lekkerst leest, is klip en klaar toch?! Spreektaal gebruiken is daarom een van de richtlijnen bij het schrijven in begrijpelijke taal, op taalniveau B1.

Schrijftaal is er toch niet voor niets?

Klopt en schrijftaal is taalkundig ook niet fout, maar eerlijk is eerlijk: het is niet meer van deze tijd. Sommige dingen veranderen nu eenmaal. Vroeger zette je peuken op tafel bij een verjaardagsfeestje, of legde je de reiswieg met je baby zonder gordel op de achterbank. Anno nu weten we gelukkig beter. Gebruik jij in een gesprek met een vriend woorden als: abusievelijk, nochtans of dientengevolge? Waarom zou je dat dan ineens wel doen als je gaat schrijven? Omdat ik het zo geleerd heb, denk je misschien, of omdat het professioneler en respectvoller is. Deze misverstanden helpen we graag de wereld uit:

Ik heb geleerd om schrijftaal te gebruiken
Misschien heb je geleerd dat je een zin nooit met ‘En’ mag beginnen. Of dat er altijd een werkwoord in moet staan. Maar hoe lang geleden was dat? Het zijn taalrichtlijnen die inmiddels echt achterhaald zijn. Beginnen met ‘En’ mag gerust. En lees je weleens een boek van bestseller-auteur Saskia Noort? Dan weet je dat haar romans lezen als een tierelier. Ze gebruikt spreektaal en laat regelmatig een werkwoord weg. Een voorbeeld uit haar roman Debet: Eerst maar eens naar huis. Een biertje, een slaappil. Morgen ziet alles er anders uit.

Let op: het gaat om taalrichtlijnen. De grammaticaregels blijven natuurlijk wel gelden. Ook als je in spreektaal schrijft. Dus niet: ik zal me collega even roepen, in plaats van mijn collega.

Schrijftaal is professioneler en respectvoller
Dit idee leeft nog altijd bij veel mensen. Maar is het niet juist respectvol als je je lezer aanspreekt met woorden die hij meteen begrijpt? En vind jij de sollicitant die zijn brief begint met ‘Ik las uw vacature op Indeed’ minder professioneel dan de kandidaat die kiest voor ‘Op Indeed trof ik 23 maart jongstleden uw vacature aan’? Waarschijnlijk krijg je bij kandidaat 1 zelfs een positiever gevoel.

Hoe schrijf je in spreektaal?

Eigenlijk heel simpel. Stel je voor dat je met je buurvrouw aan de keukentafel zit. De manier waarop je je verhaal aan haar vertelt, is je uitgangspunt bij het schrijven in spreektaal. Nou ja, als je een aardige buuf hebt dan. Dus:

Spreek je lezer persoonlijk aan, alsof je tegen hem praat
Ben informeel en gebruik alledaagse woorden en uitdrukkingen
Zorg voor een lekker ritme door korte en wat langere zinnen af te wisselen
Gebruik geen vaktaal als de ander die taal niet begrijpt
Stel af en toe een vraag, dat geeft jouw lezer het gevoel dat hij met jou in gesprek is

De voordelen van spreektaal

Het grootste voordeel is dat jouw lezer gemakkelijk door jouw tekst gaat en meteen snapt wat je bedoelt. Dat geldt voor alle lezers. Ook professionals, wetenschappers en zakenlui lezen over het algemeen het liefst toegankelijke teksten, zo blijkt uit onderzoek. Dat leest gewoon makkelijk en snel en daardoor is er meer aandacht voor jouw boodschap. Dat bespaart jou tijd en het levert je geld op:

Je krijgt minder vragen.
Mensen doen wat ze moeten doen. Ze betalen bijvoorbeeld. Of houden zich aan de regels.
Mensen kiezen voor jouw bedrijf. Als jouw webteksten duidelijker zijn, is de keuze snel gemaakt tussen jou en de concurrent die 1 klik bij je vandaan is.
Je bent klantvriendelijk.

En last but not least: schrijven in spreektaal heeft ook een voordeel voor jou als schrijver. Je hoeft niet op zoek naar formele woorden die je in het dagelijks leven nooit gebruikt. Gewoon lekker de woorden kiezen die je gewend bent. Net zo makkelijk gezegd als geschreven dus!

Geen tijd om hiervoor te gaan zitten of blijf je het lastig vinden? Wij kijken graag met je mee. Bel of mail ons, dan maken we een afspraak. Samen zorgen we voor een helder en goed verhaal.